Over Debian

Wat is Debian eigenlijk?

Het Debian Project is een samenwerkingsverband tussen individuen die samen een vrij besturingssysteem willen maken. Dat besturingssysteem dat we hebben ontwikkeld heet Debian.

Een besturingssysteem is de verzameling van basis- en hulpprogramma’s die ervoor zorgen dat uw computer werkt. De kern van een besturingssysteem is de kernel. De kernel is het meest fundamentele programma op de computer. Hij zorgt voor het beheer van de computer op een basisniveau en maakt het mogelijk om andere programma’s te starten. Momenteel gebruiken Debian-systemen de Linux-kernel of de FreeBSD-kernel. Linux is een stuk software dat gestart werd door Linus Torvalds en ondersteund wordt door duizenden programmeurs van over de hele wereld. FreeBSD is een besturingssysteem bestaande uit een kernel en andere software. Er wordt aan gewerkt om Debian geschikt te maken voor andere kernels, in eerste instantie de Hurd. De Hurd is een verzameling servers die bovenop een microkernel (zoals Mach) draaien om verschillende functies te implementeren. De Hurd is vrije software, gemaakt door het GNU project.

Een groot deel van de basisprogramma’s waar het besturingssysteem uit bestaat komen voort uit het GNU project; vandaar de namen: GNU/Linux en GNU/Hurd. Deze programma’s zijn ook vrij.

Wat mensen willen is natuurlijk applicatiesoftware: programma’s die hen helpen gedaan te krijgen wat ze willen doen, van het bewerken van documenten, het beheren van een bedrijf, het spelen van spelletjes, tot het schrijven van meer software. Debian bestaat uit meer dan 59000 pakketten (voorgecompileerde software, samengebundeld voor een eenvoudige installatie op uw machine), een pakketbeheerprogramma (APT) en andere hulpprogramma's die het beheer van duizenden pakketten op duizenden computers even gemakkelijk maakt als het installeren van één enkele toepassing. En allemaal vrij.

Het lijkt een beetje op een toren. De voet is de kernel. Daarbovenop alle basisprogramma’s en vervolgens de software die u op uw computer draait. De top is Debian — voorzichtig regelend en organiserend zodat alles samenwerkt.

Is het allemaal gratis?

Misschien vraagt u zichzelf af: waarom steken mensen zoveel van hun eigen tijd in het schrijven en zorgvuldig verpakken van software, om deze vervolgens weg te geven? De antwoorden zijn zo verschillend als de mensen die bijdragen. Sommigen zijn graag behulpzaam. Velen schrijven programma’s om meer te leren over computers. Steeds meer zijn er op zoek naar manieren om de hoge prijzen van software te vermijden. Een groeiende groep helpt als dank voor de prachtige vrije software die ze van anderen hebben gekregen. Veel academici schrijven vrije software om de resultaten van hun onderzoek wijder te verspreiden. Bedrijven helpen met het onderhouden van vrije software om invloed te kunnen hebben op de verdere ontwikkeling; er is geen snellere manier om een nieuwe functie te krijgen dan hem zelf te implementeren! En natuurlijk zijn er een hoop ontwikkelaars onder ons die het gewoon leuk vinden.

Debian is zo gebonden aan vrije software dat het ons nuttig leek deze band te formaliseren in een document. Zo is ons Sociale Contract geboren.

Hoewel Debian gelooft in vrije software, zijn er gevallen waarin mensen niet-vrije software op hun computer willen of moeten gebruiken. Waar mogelijk ondersteunt Debian dit. Er is een groeiend aantal pakketten die enkel en alleen de taak hebben om niet-vrije software te installeren op een Debian systeem.

Vrij? Maar de cd’s kosten geld.

Mogelijk vraagt u zich af: waarom moet ik een verkoper betalen voor een cd met vrije software of een internetprovider voor het downloaden ervan?

Als u een cd koopt, betaalt u voor de tijd die erin gestoken is om de cd te persen, het geld dat nodig is om de schijfjes te maken en het risico (in het geval dat niet alle cd’s worden verkocht). In andere woorden: u betaalt voor een fysiek medium dat wordt gebruikt om de software te verspreiden, niet voor de software zelf.

Als gezegd wordt dat software "vrij" is, bedoelen we de vrije beschikbaarheid ervan. Dit betekent dan ook niet per se dat de software gratis is. U kunt meer lezen over wat we precies met vrije software bedoelen en wat de Free Software Foundation hierover zegt.

De meeste software kost meer dan 100 euro. Hoe kunnen jullie dat zomaar weggeven?

Een betere vraag is hoe het komt dat softwarebedrijven zo veel kunnen vragen? Het maken van software is niet als het maken van een auto. Als er eenmaal een exemplaar van de software is, zijn de productiekosten om er nog een miljoen te maken minimaal (er is een reden waarom Microsoft zo veel miljarden op de bank heeft).

Bekijk het van de andere kant: als u een eindeloze voorraad zand in de tuin had liggen zou u misschien wel bereid zijn om zand weg te geven. Het zou echter dom zijn om voor de vrachtwagen te betalen die het zand naar anderen brengt. U zou het hen zelf laten komen halen (equivalent met downloaden van Internet), of ze kunnen iemand anders betalen om het bij hen op de stoep te laten leggen (equivalent met het kopen van een cd). Dit is precies zoals Debian werkt en waarom Debian cd’s en dvd’s over het algemeen zo goedkoop zijn (slechts ongeveer 10 euro voor 4 dvd’s).

Debian verdient geen geld aan de verkoop van cd’s. Toch is er geld nodig voor uitgaven zoals domeinregistratie en hardware. Daarom vragen we om uw cd’s te kopen bij een van de cd-verkopers die een gedeelte van het aankoopbedrag aan Debian doneren.

Welke hardware wordt ondersteund?

Debian draait op vrijwel alle pc’s, inclusief de meeste oudere modellen. Over het algemeen ondersteunt elke nieuwe release van Debian een groter aantal computerachitecturen. Voor een volledig overzicht van degene die op dit moment worden ondersteund, kunt u de documentatie van de stabiele release raadplegen.

Vrijwel alle algemeen voorkomende hardware wordt ondersteund. Als u zeker wilt weten dat alle apparaten die op uw machine zijn aangesloten, worden ondersteund, kunt u de webpagina's wikipagina DebianOn en Hardware voor Linux raadplegen.

Er is een aantal bedrijven dat ondersteuning moeilijk maakt door specificaties van hun hardware niet beschikbaar te maken. Dit betekent dat u waarschijnlijk zulke hardware niet kunt gebruiken met GNU/Linux. Sommige bedrijven leveren niet-vrije stuurprogramma’s voor hun hardware, maar daarbij kunnen problemen ontstaan doordat het bedrijf failliet gaat of stopt met het ondersteunen van uw hardware. We raden u aan om alleen hardware te kopen van fabrikanten die vrije stuurprogramma’s voor hun hardware leveren.

Ik ben op zoek naar meer informatie.

Voor nadere informatie kunt u onze Veel Voorkomende Vragen (FAQ) bekijken.

Ik ben nog steeds niet overtuigd.

Geloof ons niet op ons woord — probeer Debian zelf uit. Aangezien hardeschijfruimte goedkoper is geworden, heeft u vast wel 2GB over. Als u geen grafische desktop wilt of nodig heeft, dan is 600MB voldoende. Debian kan eenvoudig in deze extra ruimte worden geïnstalleerd en samenleven met uw huidige besturingssysteem. Als u ooit meer ruimte nodig heeft, kunt u eenvoudig een van uw besturingssystemen weggooien (en nadat u de kracht van het Debian systeem heeft gezien, zijn we er zeker van dat u Debian niet zult verwijderen).

Aangezien het uitproberen van een nieuw besturingssysteem wat van uw kostbare tijd kost, is het begrijpelijk dat u nog ietwat terughoudend bent. Daarom hebben we een overzicht gemaakt met de voor- en nadelen van Debian. Dit kan u helpen te bepalen of u het de moeite waard vindt. We hopen dat u onze eerlijkheid en openheid waardeert.

Hoe kom ik aan Debian?

De meest populaire keuze is om Debian van cd’s te installeren. Deze cd’s kunt u vaak tegen kostprijs van de cd-schijf kopen. Als u een snelle internetverbinding heeft, kunt u Debian ook downloaden en installeren via het internet.

Zie de pagina over het verkrijgen van Debian voor meer informatie.

Ik kan het niet allemaal zelf installeren. Hoe krijg ik ondersteuning?

U kunt hulp krijgen door het lezen van de documentatie, die zowel op het www beschikbaar is als in de vorm van pakketten die u op uw eigen systeem kunt installeren. U kunt ook contact met ons opnemen via een van de mailinglijsten of via IRC. U kunt zelfs een consultant inhuren om het werk voor u te doen.

Zie onze documentatie- en ondersteuningspagina’s voor meer informatie.

Met uw vragen kunt u ook terecht op de Nederlandstalige mailinglijst voor gebruikers van Debian.

Wie zijn jullie eigenlijk?

Debian wordt gemaakt door bijna duizend actieve ontwikkelaars, verspreid over de hele wereld, die als vrijwilliger meewerken in hun vrije tijd. Weinig van die ontwikkelaars hebben elkaar in levenden lijve ontmoet. Communicatie verloopt voornamelijk via e-mail (mailinglijsten op lists.debian.org) en IRC (#debian kanaal op irc.debian.org).

Het Debian Project heeft een zorgvuldige organisatiestructuur. Voor meer informatie over hoe Debian er van binnenuit uitziet, kunt u eens rondkijken in het ontwikkelaarshoekje.

De volledige lijst van officiële leden van Debian is te vinden op nm.debian.org, waar het lidmaatschapsbeheer gebeurt. Een ruimere lijst van mensen die bijdragen leveren aan Debian, vindt men op contributors.debian.org.

Wie gebruikt er Debian?

Hoewel er geen precieze statistieken beschikbaar zijn (omdat Debian niet vereist dat gebruikers zich registreren), is er duidelijk bewijs dat een grote verscheidenheid aan organisaties, groot en klein, Debian gebruikt, net als vele duizenden individuen. Op de Wie gebruikt er Debian? pagina kunt u een overzicht vinden van bekende gebruikers van Debian met een korte omschrijving van hoe en waarom ze Debian gebruiken.

Hoe is het allemaal begonnen?

Het Debian project werd in augustus 1993 gestart door Ian Murdock, als nieuwe distributie die openlijk ontwikkeld zou worden, in de geest van Linux en GNU. Het was de bedoeling om Debian voorzichtig en zorgvuldig op te bouwen en het net zo goed te onderhouden en ondersteunen. Het begon als een kleine groep Vrije Software hackers en groeide naar een grote, goed georganiseerde gemeenschap van ontwikkelaars en gebruikers. Zie ook de gedetailleerde geschiedenis.

Veel mensen vragen naar de juist uitspraak van "Debian". "Debian" wordt uitgesproken als /ˈde.bi.ən/. Het komt van de namen van de schepper van Debian, Ian Murdock en zijn vrouw, Debra.